Od 28 do 30 listopada w Warszawie miała miejsce wspólna ekumeniczna konferencja przedstawicieli patriarchatu moskiewskiego Kościoła Prawosławnego, Rzymskokatolickiego w Polsce oraz Autokefalicznego Prawosławnego Kościoła w Polsce: ?Przyszłość chrześcijaństwa w Europie. Rola Kościołów i narodów Polski i Rosji?. Spotkanie to było kolejnym krokiem na drodze dialogu polsko-rosyjskiego zapoczątkowanego w ubiegłym roku Wspólnym Przesłaniem do Narodów Polski i Rosji przez patriarchę Cyryla i abpa Michalika. W tej ekumenicznej konferencji uczestniczyło ok. 30 rosyjskich prelegentów i ok. 50 polskich. Przedstawicielem patriarchatu moskiewskiego był metropolita Hilarion (Alfiejew), przewodniczący Wydziału Zewnętrznych Stosunków Cerkiewnych, który jest najbliższym współpracownikiem patriarchy Cyryla.
Pierwszy dzień był poświęcony na dyskusje dotyczące trudnych kart historii naszych narodów. Drugie dnia zaś zastanawiano się nad rolą polskiego katolicyzmu i rosyjskiego prawosławia w kształtowaniu przyszłości chrześcijaństwa w Europie. Ostatniego dnia konferencji duchowni oraz świeccy liderzy reprezentujący kościelne ruchy i stowarzyszenia rozważali jakie mogą być konkretne pola współpracy na przyszłe lata. Dyskusja dotyczyła między innymi współpracy w mediach, dialogu z niewierzącymi, pracy charytatywnej i promocji życia i rodziny.
Warto się zastanowić, czy dialog z prawosławiem jest potrzebny i możliwy. Z jednej strony trzeba zwrócić uwagę, że za Cerkwią zawsze stoi władza państwowa ? w tym przypadku rosyjska ? i to jest w pewien sposób wpisane w naturę tego odłamu chrześcijaństwa. Odsetek księży współpracujących z władzą komunistyczną ? nie tylko w Rosji ? był znacznie większy niż wśród duchowieństwo rzymsko- czy grekokatolickiego. Dlatego widząc imperialne zapędy władz rosyjskich trudno jest myśleć o dialogu, zwłaszcza gdy podobne tendencje widać w samej Cerkwi rosyjskiej. Z drugiej strony jednak, należy to przyznać, ale z Prawosławiem są najmniejsze różnice jeśli chodzi o naukę moralną. Z wspólnotami protestanckimi nasze drogi już dawno się rozjechały. Katolików i Prawosławnych łączy poszanowanie życia ludzkiego, sprzeciw eutanazji, krytyka małżeństw homoseksualnych oraz całej kultury spod znaku gender. Dlatego prof. Jerzy Kłoczowski podkreślał zasadność tego dialogu, wspólne przeciwstawianie się awersji do chrześcijaństwa i tego, co ono proponuje. Razem głośniej ? prawosławni i katolicy ? możemy powiedzieć ?nie? na wszelkie formy ogłaszania praw stojących w opozycji do wartości ewangelicznych.
Na początku tego dialogu rosyjsko-polskiego wyjaśnić, jednak kilka kwestii. Po pierwsze, pamiętajmy, że rosyjskie prawosławie również padło ofiarą bezbożnego komunizmu, jednak z czasem weszło z nim w swego rodzaju symbiozę. Po drugie, patriarchat Moskwy winien się wytłumaczyć z trudności jakie stwarzało przy powstaniu polskiej autokefalii (włącznie z zamachem na ówczesnego metropolitę polskiego). Po trzecie, w dialogu tym nie można ignorować obecności grekokatolików w Rosji, wielokrotnie prześladowanych przez prawosławnych, a także utrudniać działalności Kościoła Rzymskokatolickiego w tym kraju.
Miejmy nadzieję, że dialog nie skończy się tylko na wielkich słowach, ale przyniesie pożądane owoce. Warto byłoby takie rozmowy częściej podejmowali, nie tylko Polacy i Rosjanie, ale wszystkie Kościoły Prawosławne i Kościół Katolicki. Razem walczymy przecież, o to, by nasze chrześcijańskie korzenie nie spłonęły w ogniu sekularyzmu.
Artykuły religijne i sztuka sakralna